Stan bezpieczeństwa publicznego jest jednym z najistotniejszych czynników wpływających na poziom życia mieszkańców Gminy Jarosław. Uprawnienia samorządu w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego w większości  przypadków  koncentrują  się wokół przyjętych aktów prawa.  W Gminie Jarosław nie ma Straży Gminnej, a siedziba Komendy Powiatowej Policji oraz Komendy Powiatowej Straży Pożarnej znajduje się na terenie miasta Jarosław. Obie jednostki swym zasięgiem obsługują także Gminę Jarosław. Gmina wspiera działalność służb, które odpowiadają za bezpieczeństwo publiczne - Komendę Powiatową Policji oraz bezpieczeństwo pożarowe - Ochotnicze Straże Pożarne i Komendę Powiatową Państwowej Straży Pożarnej.

W 2024 r. na realizację zadań z zakresu bezpieczeństwa publicznego i ochrony przeciwpożarowej wydatkowano 303.608,13 zł. Głównym kierunkiem wydatkowania środków przez gminę (92,5%) było utrzymanie w bojowej gotowości jednostek OSP działających na terenie Gminy Jarosław.

Teren  Gminy Jarosław zabezpiecza 8 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych: 

• OSP Koniaczów,

• OSP Makowisko, 

• OSP Morawsko, 

• OSP Pełkinie, 

• OSP Surochów, 

• OSP Wola Buchowska, 

• OSP Wólka Pełkińska, 

• OSP Zgoda.  

Jednostka OSP Wólka Pełkińska włączona jest do Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego, co wiąże się z dodatkowymi zadaniami, jakie musi realizować po zadysponowaniu ich przez Komendę Powiatową Państwowej Straży Pożarnej. Jednostki OSP prowadzą Młodzieżowe Drużyny Pożarnicze, których członkowie z chwilą wejścia w pełnoletność w sposób naturalny stają się członkami OSP, a dzięki ukończonym kursom i szkoleniom mogą brać udział w działaniach ratowniczo-gaśniczych. 

Koszt utrzymania jednostek OSP z budżetu gminy w 2024 r. sięgnął 280.758,13 zł. Koszt utrzymania jednostek OSP z budżetu gminy w 2023 r. wyniósł 483.844,26 zł. Dzięki skutecznej pracy urzędu, w 2024 r. udało się pozyskać zewnętrzne fundusze w wysokości 213.42,00 zł na rzecz lokalnych jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych.  

Ogólny koszt utrzymania jednostek OSP w porównaniu do 2023 r. spadł o 42%. Główną przyczyną tego spadku była brak konieczności realizacji większych zakupów inwestycyjnych, które miały miejsce w poprzednich latach. Dzięki wcześniejszym inwestycjom, jednostki zostały dobrze doposażone, co pozwoliło w 2024 r. ograniczyć wydatki do niezbędnych kosztów związanych z bieżącym funkcjonowaniem – takich jak konserwacja sprzętu, paliwo, ubezpieczenia czy drobne naprawy. Gmina kontynuowała wsparcie dla OSP, jednak w bardziej oszczędny i zrównoważony sposób, adekwatny do aktualnych potrzeb i stanu wyposażenia jednostek.

W 2024 r. zanotowano 93 zdarzeń z udziałem jednostek ochrony przeciwpożarowej. W stosunku do 2023 r. wzrosły o 102,17 %. Tak znaczne zwiększenie liczby interwencji może wynikać z kilku czynników. Przede wszystkim, większa liczba zdarzeń może być efektem zmieniających się warunków pogodowych, takich jak długotrwałe okresy suszy, burze czy silne wiatry, które zwiększają ryzyko pożarów, podtopień oraz innych zagrożeń wymagających interwencji służb ratowniczych. Kolejnym powodem może być wzrost świadomości społecznej i szybsze zgłaszanie potencjalnych zagrożeń. Mieszkańcy, coraz lepiej poinformowani dzięki działaniom prewencyjnym prowadzonym przez OSP, mogą częściej wzywać pomoc nawet w przypadku pozornie drobnych incydentów, co wpływa na ogólną liczbę interwencji. Nie bez znaczenia jest również wysoka gotowość operacyjna i sprawność jednostek OSP, które – dzięki wcześniejszym inwestycjom w sprzęt i szkolenia – są w stanie szybko reagować na różnorodne zgłoszenia, nie tylko pożary, ale także wypadki drogowe, usuwanie powalonych drzew czy zabezpieczanie miejsc zdarzeń. Wzrost liczby zdarzeń może więc być po części efektem trudniejszych warunków zewnętrznych, ale także dowodem na skuteczne działanie systemu ochron przeciwpożarowej w gminie i rosnące zaufanie mieszkańców do jednostek OSP.

Na terenie Gminy Jarosław za realizację zadań z zakresu obrony cywilnej, zarządzania kryzysowego oraz spraw obronnych odpowiada Wójt Gminy Jarosław. W wykonywaniu tych obowiązków wspierają go pracownicy Referatu Spraw Obywatelskich (RSO) oraz Gminny Zespół Zarządzania Kryzysowego (GZZK), który pełni funkcję organu pomocniczego.

Jednym z kluczowych elementów skutecznego funkcjonowania systemu zarządzania kryzysowego jest stałe podnoszenie kwalifikacji pracowników odpowiedzialnych za reagowanie w sytuacjach nadzwyczajnych i zagrożeniach zewnętrznych. W 2024 r. wyznaczeni pracownicy Urzędu Gminy uczestniczyli w specjalistycznych szkoleniach z zakresu obrony cywilnej, zarządzania kryzysowego oraz spraw obronnych. Szkolenia te były realizowane zgodnie z harmonogramem opracowanym przez Referat Bezpieczeństwa Starostwa Powiatowego w Jarosławiu oraz Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego w Rzeszowie.

W ramach tych działań, uczestnicy zapoznali się również z projektem nowej ustawy o obronie cywilnej i ochronie ludności, co pozwoliło na bieżące przygotowanie się do nadchodzących zmian legislacyjnych i lepsze dostosowanie lokalnych procedur do planowanych przepisów.

W zakresie logistycznego zabezpieczenia zadań obrony cywilnej, Gmina nadzoruje magazyn sprzętu OC, dbając o odpowiednie warunki przechowywania, eksploatacji i ewentualnych remontów. Sprzęt znajdujący się w zasobach OC jest regularnie konserwowany, a urządzenia łączności i wykrywania skażeń są legalizowane i serwisowane w wojewódzkim warsztacie OC. Dzięki temu gmina utrzymuje wysoki poziom gotowości technicznej w zakresie reagowania na potencjalne zagrożenia.